ปลาก้างพระร่วง ประโยชน์ และการเลี้ยงปลาก้างพระร่วง

11503

ปลาก้างพระร่วง (glass catfish) จัดเป็นปลาน้ำจืดขนาดเล็กที่มีรูปร่างแปลก ลำตัวมีลักษณะใสจนเห็นกระดูก ก้างปลา และอวัยวะภายในลำตัว จนเป็นที่นิยมนำมาเลี้ยงเป็นปลาสวยงามในตู้ปลา

• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Kryptopterus vitreolus
• ชื่อสามัญ :
– glass catfish
– ghost catfish
– phantom catfish
– Thai glass catfish
• ชื่อท้องถิ่นไทย :
– ปลาก้างพระร่วง
– ปลากระจก
– ปลาผี

การแพร่กระจาย
ปลาก้างพระร่วง พบได้บริเวณธารน้ำไหลบริเวณเชิงเขาในภาคตะวันออก และภาคใต้ นอกจากนั้น ยังพบในลำน้ำบริเวณลาบลุ่มที่มีสภาพน้ำขุ่น แต่ปลาก้างพระร่วงที่พบในที่ลาบลุ่มมักมีลำตัวขุ่นมากขึ้น ไม่ใสเหมือนปลาก้างพระร่วงที่อาศัยในลำธารบริเวณต้นน้ำ (1), (2)

%e0%b8%9b%e0%b8%a5%e0%b8%b2%e0%b8%81%e0%b9%89%e0%b8%b2%e0%b8%87%e0%b8%9e%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%a3%e0%b9%88%e0%b8%a7%e0%b8%871

ลักษณะทั่วไป
ปลาก้างพระร่วง มีลักษณะลำตัวแบนคล้ายกับปลาเนื้ออ่อนทั่วไป อาทิ ปลาเค้า และปลาคางเบือน แต่ปลาก้างพระร่วงจะมีขนาดเล็กกว่ามาก ขนาดลำตัวทั่วไป ยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร นอกจากนั้น ผิวลำตัวมีลักษณะโปร่งใส สามารถมองเห็นกระดูกด้านใน หัวมีลักษณะทรงกรวย หนวดมี 2 คู่ ประกอบด้วยคู่แรกที่อยู่บริเวณขากรรไกรบน เป็นคู่หนวดยาวที่ชี้ไปด้านหน้า ส่วนอีกคู่จะอยู่บริเวณด้านล่างของขากรรไกรล่าง เป็นคู่หนวดขนาดเล็ก และสั้นมากจนแทบมองไม่เห็น ครีบก้นยาวถึงครีบหาง ครีบหลังมีก้านครีบ 1-2 ก้าน มีขนาดสั้นมากจนติดกับสันหลัง ครีบก้นมีก้านครีบ 52-70 ก้าน ยาวเป็นแผงติดกันจนถึงโคนหาง ทั้งนี้ ขนาดปลาก้างพระร่วงที่พบทั่วไปจะมีความยาวประมาณ 8-10 เซนติเมตร แต่สามารถเติบโตจนมีความยาวได้ถึง 15 เซนติเมตร

%e0%b8%9b%e0%b8%a5%e0%b8%b2%e0%b8%81%e0%b9%89%e0%b8%b2%e0%b8%87%e0%b8%9e%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%a3%e0%b9%88%e0%b8%a7%e0%b8%87

ลักษณะนิสัย
ปลาก้างพระร่วง เป็นปลาไม่ดุร้าย มีพฤติกรรมอาศัยรวมกันเป็นฝูง และลอยนิ่งอยู่กับที่ รูปร่างแปลกตา ผิวหนังใสจนมองเห็นกระดูก กินอาหารน้อย และเลี้ยงง่าย จึงนิยมเลี้ยงในตู้ปลาเป็นปลาสวยงาม ทั้งนี้ ในสภาพธรรมชาติ ปลาก้างพระร่วงจะชอบอาศัยบริเวณน้ำไหลเอื่อยๆ สภาพน้ำใส และมีความสะอาดมาก แต่เป็นปลาที่ตื่นตกใจง่ายเมื่อมีภัยมา โดยจะว่ายแตกกระจายกันไปทั่ว จากนั้น ค่อยกลับมารวมฝูงอีกครั้ง

อาหารปลาก้างพระร่วง
ปลาก้างพระร่วง เป็นปลากินเนื้อขนาดเล็ก ออกหากินในเวลากลางคืน มีอาหารสำคัญ ได้แก่ แมลง ไรน้ำ ลูกน้ำ ลูกกุ้ง และลูกปลาขนาดเล็ก หนอน ไส้เดือน รวมถึงแพลงก์ตอนสัตว์ต่างๆ

ประโยชน์ปลาก้างพระร่วง
ปลาก้างพระร่วง เป็นปลาน้ำจืดหายาก ลำตัวมีขนาดเล็ก และมีรูปร่างแปลกตา ไม่นิยมรับประทาน แต่เป็นที่นิยมอย่างมากทั้งในประเทศ และต่างประเทศ สำหรับเลี้ยงเป็นปลาสวยงามในตู้ปลา

%e0%b8%9b%e0%b8%a5%e0%b8%b2%e0%b8%81%e0%b9%89%e0%b8%b2%e0%b8%87%e0%b8%9e%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%a3%e0%b9%88%e0%b8%a7%e0%b8%872

การจับปลาก้างพระร่วงในธรรมชาติ
ปลาก้างพระร่วง ชอบอาศัยบริเวณลำคลองหรือแม่น้ำบริเวณใกล้ต้นน้ำ สภาพน้ำสะอาดใส ดังนั้น ผู้ต้องการจับปลาชนิดนี้จะต้องเดินทางด้วยเรือหรือรถที่สามารถเข้าถึงบริเวณแหล่งน้ำที่สะอาด และใสได้

การจับปลาก้างพระร่วง นิยมใช้อวนลากขนาดเล็กหรือบางพื้นที่เรียกว่า ผ้าซ่อน เป็นผ้าเส้นใยเล็กคล้ายกับมุ้งนอน แต่เย็บให้เป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า หรือเป็นตาข่ายไนลอนสีฟ้านำมาตัดเย็บ ตรงกลางลึกเป็นแอ่ง ขอบแนวนอนที่ยาวมากกว่าแนวตั้ง ยาวประมาณ 1.5-2 เมตร มีขอบแนวยาวด้านหนึ่งถูกถ่วงด้วยโซ่ ขอบแนวตั้งสั้น สูงประมาณ 0.8-1 เมตร ถักด้วยเชือกสำหรับคล้องกับด้ามไม้ ซึ่งคนลากจะจับไม้คนละข้าง ก่อนลากเข้าตามขอบแม่น้ำตื้นๆ

%e0%b8%9c%e0%b9%89%e0%b8%b2%e0%b8%8b%e0%b9%88%e0%b8%ad%e0%b8%99

เมื่อลากสักพักให้ยกอวนขึ้น หากมีปลาก้างพระร่วงติดให้รีบนำใส่ถังไว้ โดยน้ำที่ใส่ถังจะต้องเป็นน้ำที่ตักได้บริเวณลากอวน เพราะจะช่วยให้ปลาพระร่วงอยู่รอดก่อนกลับที่พักได้

การเลี้ยงปลาก้างพระร่วง
การเลี้ยงปลาก้างพระร่วง นิยมเลี้ยงในตู้ปลาหรือตู้กระจก ส่วนน้ำที่ใช้เลี้ยง แนะนำให้ใช้น้ำที่มาจากแหล่งน้ำบริเวณที่จับปลาก้างพระร่วงได้ก่อน หลังจากนั้น ค่อยนำน้ำประปาเข้าเปลี่ยนถ่ายน้ำทีละน้อย จนปลาก้างพระร่วงสารถปรับตัวเข้ากับน้ำใหม่ได้

อาหารที่ใช้เลี้ยงปลาก้างพระร่วงควรให้เป็นไรแดง ลูกน้ำ หรืออาหารเม็ดสำเร็จรูปชนิดเม็ดเล็ก

สำหรับตู้ปลาให้ตกแต่งด้วยกรวดหิน ปลูกด้วยสาหร่ายน้ำจืด พร้อมกับต่อสายเติมออกซิเจน และปล่อยอากาศให้เป็นระยะ

เอกสารอ้างอิง
(1) ธวัช ดอนสกุล, การศึกษาโครโมโซมของปลาเค้าดำ ปลาเค้าขาว-
ปลาคางเบือน และปลาก้างพระร่วง ที่พบในประเทศไทย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
(2) th.wikipedia.org, ปลาก้างพระร่วง, ออนไลน์, สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2560, เข้าถึงได้ที่ : https://th.wikipedia.org/wiki/ปลาก้างพระร่วง/.